Wat is curtailment?
Curtailment betekent letterlijk “inperking” of afschakeling. In de context van zonne-energie houdt dit in dat je de productie van je zonnepanelen bewust begrenst of tijdelijk stillegt. Met andere woorden: op momenten dat je méér stroom opwekt dan nuttig is voor jezelf of dan het elektriciteitsnet kan verwerken, kies je ervoor om (een deel van) de installatie uit te schakelen.
Dat klinkt misschien tegenstrijdig. Je zou denken dat je net elke druppel groene stroom wil benutten. Toch is het in bepaalde situaties voordeliger om de productie tijdelijk af te bouwen, vooral wanneer het financieel of technisch niet zinvol is om die stroom te injecteren.
De uitdaging: stijgende injectiekosten
Je bedrijf heeft geïnvesteerd in zonnepanelen om te besparen op energiekosten en duurzaam te ondernemen. Maar steeds vaker merk je dat het terugleveren van overtollige stroom aan het net geen opbrengst meer geeft – sterker nog, het kost je geld.
Op zonnige of winderige dagen produceren duizenden installaties tegelijk grote volumes stroom, wat leidt tot prijsdalingen en soms zelfs negatieve marktprijzen. In 2024 kende België bijvoorbeeld een record van meer dan 400 uren met negatieve stroomprijzen (ruim 80% meer dan het jaar ervoor). Als je tijdens zulke momenten stroom op het net zet, moet je in feite betalen om je energie kwijt te geraken. Dit is het omgekeerde van wat je zou verwachten en hakt uiteraard in op je bedrijfsrendement.
Deze negatieve prijzen zijn het gevolg van de sterke groei van hernieuwbare energie in Vlaanderen, vooral zonne- en windenergie. Op zonnige of winderige dagen produceren duizenden installaties tegelijk grote volumes stroom, wat leidt tot prijsdalingen en soms zelfs negatieve marktprijzen.
Bovendien leidt een vol elektriciteitsnet (netcongestie) ertoe dat je soms niet eens alles kán injecteren wat je produceert. Je omvormers schakelen automatisch uit bij overbelasting van het net, waardoor jouw zonnepanelen tijdelijk stilvallen. In alle gevallen geldt dat de opgewekte zonne-energie die je niet zinvol kwijt kan, je winstgevendheid onder druk zet. Het gevolg: een langere terugverdientijd en frustratie dat je investering minder opbrengt dan gepland.
Hoe werkt curtailment technisch?
Curtailment klinkt misschien als een complexe ingreep, maar dankzij moderne technologie is het in de praktijk verrassend eenvoudig te implementeren. De meeste omvormers zijn uitgerust met functies die het mogelijk maken om de productie tijdelijk te beperken.
Met een energiemanagementsysteem (EMS) wordt dit proces volledig geautomatiseerd. Het EMS analyseert via slimme algoritmes continu gegevens zoals netbelasting, stroomprijzen en lokaal verbruik. Op basis daarvan bepaalt het systeem zelf wanneer curtailment nodig is, en stuurt het de omvormer aan om tijdelijk minder te injecteren.
Bij EnergyKing werken we hiervoor samen met gespecialiseerde partners zoals Nexxtlab en IMBY. Hun technologie maakt het mogelijk om je productie slim en betrouwbaar te sturen op basis van marktdata en netcondities. Zo haal je het maximum uit je installatie zonder onnodige verliezen.
Waarom is curtailment relevant voor bedrijven?
Omdat het je toelaat proactief om te gaan met overschotten en hoge injectiekosten te vermijden. Je voorkomt ermee dat je teveel elektriciteit het net op stuurt op ongunstige momenten. Dit is bijvoorbeeld cruciaal wanneer de stroomprijzen negatief zijn of bij lokale netcongestie. Curtailment biedt dan een uitweg. Door je productie tijdelijk te verlagen hou je het net in balans en bespaar je jezelf onnodige kosten.
Bovendien wordt curtailment steeds actueler naarmate meer bedrijven en KMO’s zonnepanelen plaatsen. Vlaanderen telt intussen meer dan 1 miljoen zonne-installaties. Al die gelijktijdige productie op zonnige uren zet druk op het net.
Wat levert het je bedrijf op?
Curtailment biedt bedrijven drie duidelijke voordelen:
- Lagere injectiekosten
Je vermijdt dat je moet betalen om stroom te injecteren tijdens verlieslatende momenten. Dat zorgt voor een directe kostenbesparing. - Hoger rendement
Je installatie produceert weliswaar iets minder op piekmomenten, maar de uitgespaarde injectiekosten wegen zwaarder door. Je effectieve opbrengst stijgt en je terugverdientijd wordt korter. - Grotere flexibiliteit
Netbeheerders geven voorrang aan bedrijven die hun netinjectie slim kunnen sturen. Met curtailment vergroot je je kansen op uitbreiding, ook in gebieden met netcongestie, zonder zware infrastructuurkosten.
Batterijsystemen als alternatief voor curtailment?
Een alternatief voor curtailment is het plaatsen van een batterijsysteem. In plaats van je zonneproductie tijdelijk te beperken, kun je overtollige energie opslaan en op een later moment zelf gebruiken. Zo vermijd je injectiekosten én verhoog je je zelfverbruik, wat je energiefactuur verder doet dalen.
Bovendien kunnen batterijsystemen, in combinatie met slimme sturing (EMS) en een dynamisch energiecontract, nog veel meer dan enkel energie bufferen. Dankzij de koppeling met de day-ahead markt weet het systeem op voorhand wanneer de stroomprijzen negatief zullen zijn. De batterij kan zich hierop voorbereiden door tijdig capaciteit vrij te houden, zodat je geen zonne-energie hoeft te injecteren op verlieslatende momenten.
Daar staat tegenover dat batterijopslag een grotere investering vraagt. Maar dankzij de slimme sturing, marktintegratie en de combinatie met zonne-energie is de terugverdientijd vaak zeer aantrekkelijk. Daarnaast biedt het meer flexibiliteit en controle over je energie.
In veel situaties is een combinatie van beide technieken ideaal: je slaat een deel van je zonneproductie op in een batterij en past curtailment toe wanneer de batterijcapaciteit bereikt is of injectie financieel ongunstig wordt. EnergyKing adviseert je graag bij het kiezen van de juiste strategie op maat van jouw verbruiksprofiel en energiedoelstellingen.
